Gorinchemsche Courant 10 daagseveldtocht

 

Kop courant 10 daagseveldtocht 1831Gehele krant vindt u aan de onderzijde van de pagina

 

10-daagse veldtocht in de Gorinchemse Courant 

De vereniging kon onlangs beslag leggen op de “Buitengewone” Gorinchemse Courant van 6 augustus 1831 met een verslag van de voortgang van de 10- daagse veldtocht die toen net 4 dagen bezig was en heel Nederland in haar greep had als nationale trots. Het bericht sluit af met de 'heuchelijke tijding' dat Antwerpen door onze troepen bezet is.

De Gorinchemse Courant was pas opgericht in dat jaar en mocht niet het gemeentewapen dragen, daarom een leeg schild tussen de leeuwen. Het verscheen één keer per week, in oktober kon de frequentie naar drie keer, er was genoeg nieuws voor genoeg lezers. Noorduyn drukte naast deze krant ook vele soorten boeken.

De aanleiding

Begin augustus 1831 vond er gewapende optreden plaats tegen het nieuwe Koninkrijk der Belgen dat sinds een aantal maanden erkend was in Europa.

De onafhankelijkheid van België van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was geheel te wijten aan het autoritair en de autocratisch regeringsstijl van Koning Willem I. Zijn wijze van regeren bestond uit het parlement en ministers buiten spel te zetten en hij als een absoluut vorst beslissingen nam.

 

Koning Willem I

Koning Willem 1

De regeringsdoelstelling van Koning Willem I was om na de samenvoeging van de zuidelijke Nederlanden met de soevereine staat Nederland te komen tot een amalgaam geheel van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden waar hij als een vader over het gezin kon regeren. Één eenduidige staat in taal, religie en economie. Daarbij duldde hij geen tegenspraak niet van zijn ministers, zijn parlement of van het volk. Vooral zijn starre houding ten aanzien van godsdienst en taalpolitiek zou uiteindelijk de ondergang van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden worden. Daarbij was hij als persoon geen leider die het voortouw nam en snel beslissingen kon en durfde te nemen in situaties die daarom vroegen.

 

Godsdienst en taalpolitiek

De Protestantse kerk moest eerst ontdaan worden van afsplitsingen en de Rooms Katholieke kerk moest ook direct door de koning aangestuurd worden, op termijn moesten deze twee religies samenkomen in één staatskerk.  Hoewel er ook behoorlijk veel oppositie in het noorden was, was het zuiden gecompliceerder, de Rooms Katholieke kerk werd vanuit Rome aangestuurd en had dus veel meer macht dan de lokale Protestantse gemeenschappen. Het sluiten van seminarie en te vervangen door een staatsopleiding school voor priesters zette veel kwaad bloed. Daarnaast moest de taal in geheel Nederland Nederlands worden, iets waar men de Frans- en Duits-talige regio’s niet veel waardering kon opbrengen.

Oud zeer

Daarbij was nog onderliggende onvrede uit de samenvoeging van 1815. De Koning had toen door een zeer creatieve telling van de stemmen van het parlement over de nieuwe gezamenlijk grondwet waarin hij als koning leiding zou geven een nipte getalsmatige overwinning behaald. Hierbij waren alle tegenstemmen van het parlement die gebaseerd waren op zaken die hij niet kon veranderen als gevolg van het verdrag van Wenen door hem als ongeldig verklaard, dit betrof vooral zaken over het geloof.  Parlementariërs die niet aanwezig waren of konden zijn telde als vóór stemmers. De stemmen uit het zuiden die getalsmatig absoluut en relatief minder stemmen hadden en in grote meerderheid tegen waren werden opgeteld bij de stemmen van Noord-Nederland. Daarbij kwam ook dat de nationale schuld van de Zuidelijke Nederlanden 10 keer kleiner waren dan van het noorden.

 

De Belgen in opstand en onafhankelijk

Leopold 1

De Belgen voelde zich onderdrukt en dat werd nog verstrekt door het repressieve optreden door de overheid tegenover de pers en een ieder die anders dacht dan de Koning. De bevolking ging zich steeds meer openlijk keren tegen de aantasting van hun geloof, taal en onderwijs en de harde wijze waarop het gezag werd afgedwongen. Een afgevaardigde van de bevolking ging naar de Koning toe met gematigde eisen mocht niet baten. Het leger sloeg de onrusten hardhandig neer met meer dan 400 doden, het werd een revolutie of burgeroorlog, navenant van welke kant je het bekijkt. Op 4 oktober 1830 riepen de Belgen de onafhankelijkheid uit. Eind oktober 1830 werd Antwerpen beschoten door de marine om de onlusten te onderdrukken dat was ook het sein dat de mogendheden in Europa zich er mee gingen bemoeien en de onafhankelijkheid breed geaccepteerd werd. Dat leidde tot een verdrag dat door de Europese mogendheden geaccepteerd werd in juni 1831, Nederland moest volgen.

De Frustratie en genoegdoening

De acceptatie was er nog niet bij Willem I en het (noord) Nederlandse volk. Willem I zag zijn project van een Verenigd Koninkrijk volledig mislukken, zijn zoon Prins Willem zelfs niet op de Belgische troon, waarvan even sprake van was geweest en veel gezichtsverlies in Europa. Op 21 juli 1831 legde de nieuwe koning der Belgen, Leopold I de eed af. Op 2 augustus 1831 gingen 37.000 man onder leiding van Kroonprins van Oranje met 300 voertuigen en 78 kanonnen voorwaarts over de niet geaccepteerde grens België in. Maar wat ging zij daar doen? Terugveroveren? Nieuwe grenzen afdwingen? Wat wel direct het gevolg van deze strafexpeditie was, was een breed gedragen grote opleving van Nationalisme. Terug veroveren zat er niet in Frankrijk gaf aan dat dit onacceptabel zou zijn. Een zwakke bovenbuur is altijd handig. In 1839 kreeg mogelijk door deze actie Limburg, Zeeuws-Vlaanderen en Luxemburg weer terug onder Europese druk.

10 daagse veldtocht beweigingen

Op 12 augustus 1831 stopte de inval nadat Frankrijk had aangegeven in te zullen grijpen. De teruggekeerde soldaten werden in Nederland als helden binnengehaald, de militaire Willemsorden waren niet aan te slepen. De Citadel van Antwerpen bleef onder leiding van Generaal Chassé met 4.500 man nog enige tijd in bezit van Nederland totdat 70.000 man Franse troepen het in december 1831 innamen na 24 dagen van beschietingen. De terugkerende soldaten werden in Gorinchem gehuldigd en beloond met de Citadel Medaille. Daar heeft onze vereniging ook een mooi boekje van.

 

 

 

 

 

Buitengewone Gorinchemse Courant, 6 augustus 1831 –

Gorinchem, Jacobus Noorduyn, 1831.

Formaat 35x25cm.

Verkregen door de HVOG maart 2020

krant 6 augustus 1831