Cas Oorthuys – Waalbrug bij Gorcum 1962

Cas Oorthuys (1908 – 1975) – Waalbrug bij Gorcum 1962

Foto van Merwedebrug uit 1962

Oorspronkelijke Zwart-Wit Foto op karton

Afmeting H: 39,5 cm x B: 39,5 cm

Voorzien van stempel van de fotograaf, gedateerd en ondertekend door Lydia Oorthuys – Krienen.

Beschrijving:

  • Waalbrug bij Gorinchem [= Merwedebrug], 1962. Vintage gelatine zilverdruk gemonteerd op karton, met de copyrightstempel van de fotograaf, gedateerd, getiteld en gesigneerd door Lydia Oorthuys-Krienen (aan de achterzijde). Verschillende kleine retouches, oppervlakte is ingewreven met verschillende onopvallende krasjes en wat puntjes, randen licht versleten. Gedrukt in 1962 door de fotograaf, vermoedelijk een tentoonstellingskopie.
  • Afmetingen: 39,5 x 39,5 cm.
  • Herkomst: privécollectie; verworven rechtstreeks van Lydia Oorthuys-Krienen, 1983, verworven door de HVOG in juni 2018. Ingelijst.

Onderaan dit stuk vindt u grote foto van de brug

Achterzijde

achterzijde foto

Historische waarde

De opening van de Merwedebrug van de Boven Merwede op 15 maart 1961 heeft grote gevolgen gehad voor Gorinchem. De opening werd gevierd als een bijzondere gebeurtenis met vlaggen en Koningin Juliana die met de veerpont heen ging en met auto terug over de brug als eerste gebruiker.  De Vries Robbé leverde o.a. het staal. De middenstand was echter minder enthousiast, waar in eerdere dagen, lange rijen auto’s en passanten via de binnenstad van Gorinchem de tocht van noord naar zuid Nederland en visa versa maakten was dit één klap geëindigd, met dito omzet verlies. De Langendijk, een levendige winkelstraat met onder andere 3 bakkers en 2 slagers, diverse kledingzaken was van de ene op de andere dag een lege straat alsof er een natuurramp had plaatsgevonden. Deze klap is de Langendijk vele jaren niet te boven gekomen. Echter op dit moment is de Langendijk een van de meest aantrekkelijke winkelstraten van Gorinchem. De panden hebben nog grotendeels de uitstraling van de jaren 50 en 60 en zijn niet verpest door onverantwoorde verbouwingen. Een zeer mooie entree van de stad van alle toeristen die met een boot Gorinchem bezoeken.

De Bouw

De bouw van de brug ging vrij snel. Hoewel er in de jaren 30 en 40 al plannen waren is het definitieve besluit genomen in 1956 en in 1957 begonnen met de aanvang. 4 jaar later was het een feit.

 

STADSBERICHTEN                

Hier het bericht uit 'Nieuwsblad voor Gorinchem en omstreken', 13 april 1959; p. 1/6

Lichte constructie voor Merwedebrug         

De nieuwe verkeersbrug over de Merwede bij Gorinchem zal dankzij de voortschrijdende techniek een opmerkelijke lichte toets krijgen. De rijdekken zullen opgehangen worden aan de boogoverspanning, met staaldraden die een diameter hebben van slechts 74 mm. Deze constructie is in ons land nog ongebruikelijk en werd nog slecht eenmaal toegepast, namelijk op de nieuwe brug te Schellingswoude. Hoewel deze reusachtige verkeersbrug met inbegrip van de opritten bijna 800 meter lang wordt en twee boogoverspanningen krijgt met een lengte van elke 170 meter, zal er slechts 3400 ton staal aan verwerkt worden. Een meer traditionele bouwwijze, zoals b.v. is toegepast bij de Lekbrug te Vianen, zou meer dan het dubbele aan staalgewicht gevergd hebben.       

Het montagewerk voor deze min of meer ‘fragiele’ brug is thans opgedragen aan Bijker’s Aannemingsbedrijf N.V. te Gorinchem en de 27ste van deze maand hoopt men reeds het eerste brugdeel te plaatsen. De nieuwe constructie, welke vooral ook esthetisch gezien een bijzonder effect heeft, omvat het spannen van verticale staaldraden tussen de stalen rijdekken en de twee brugbogen, welke zich 25 meter boven het rijdek zullen verheffen. Deze draden worden om de tien meter aangebracht en in totaal zullen er dus ongeveer tachtig nodig zijn. Op een afstand gezien geven zij de indruk, dat de paraboolvormig verlopende bogen, die ook licht van constructie zijn, vrij in de ruimte staan.

Het Gorinchemse bedrijf verzorgt uitsluitend de – spectaculaire – montage. De firma Kloos te Kinderdijk vervaardigt de ‘vloeren’. De Vries Robbé & Co. N.V. de hoofdleggers en Braat de bogen. Deze verkeersbrug is één van de grootste, die ooit door Bijker werden gemonteerd. Men hoopt het werk eind 1960 te voltooien. Het staalgedeelte omvat een lengte van 350 meter. In de brug zal een beweegbaar gedeelte worden aangebracht aan de Noordelijke oever, met een doorvaartbreedte van 30 meter. De brug krijgt in totaal een breedte van 24 meter, het rijdek wordt 15 meter breed en de trottoirs 3.50 meter. De totale bouwkosten bedragen ongeveer twintig miljoen gulden          

                      

Bron: http://gorinchem.courant.nu/

http://www.ingevandenthillart.eu/langs%20de%20rivier/stroomafwaarts/rivierbeelden/bruggen/bruggen0104.htm

 

Cas Oorthuys, Leiden 1 november 1908 - Amsterdam 22 juli 1975

Oorspronkelijk opgeleid tot architect begon Oorthuys zijn fotografische carrière als communistisch arbeidersfotograaf. Van 1936 tot 1942 werkte hij als reportagefotograaf voor het sociaal-democratische weekblad Wij. 
Tijdens de Duitse bezetting zat zijn huis vol onderduikers en werkte hij mee aan de vervalsing van persoonsbewijzen. Na een korte detentie in kamp Amersfoort raakte hij na Dolle Dinsdag betrokken bij de later zo genoemde groep De Ondergedoken Camera. In dit verband maakte hij tijdens de Hongerwinter illegaal foto’s van de barre leefomstandigheden en het verzet. 

Ook na de bevrijding stond sociaal engagement aanvankelijk centraal voor Oorthuys. Hiervan getuigt zijn fotoboek Een staat in wording (1947), dat een vreedzame oplossing van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd beoogde. Maar het liep anders en mede hierdoor veranderde zijn visie op de functie van fotografie. Het medium was voor hem niet langer vooral een politiek wapen. Hij ging de mens en het menselijk handelen vanuit een vorm van human interest fotograferen. Onder de titel mensen/people stelde hij in 1969 een solotentoonstelling samen in het Stedelijk Museum, begeleid door een gelijknamige publicatie. Vijftien thema’s vormden de leidraad voor de selectie, beginnend met de dood en eindigend met lachen; elk vooraf gegaan door een tekst of gedicht van een bevriende auteur. Hij putte hiervoor uit zijn archief dat vooral ontstond door talloze opdrachten voor bedrijfsboeken, jaarverslagen en boekpublicaties van de Amsterdamse uitgeverij Contact - zoals de serie De Schoonheid van ons land, circa veertig foto- en reispockets (1951-1965) of Rotterdam dynamische stad (1959). 

Wederopbouw
Cas Oorthuys heeft als geen andere fotograaf in de periode van de wederopbouw uitdrukking gegeven aan het groeiende zelfbewustzijn van de Nederlanders. Zijn enorme productiviteit in de periode 1945 tot 1975 resulteerde in één van de meest omvangrijke en best toegankelijke Nederlandse fotoarchieven.

Na de oorlog moest Nederland opnieuw worden opgebouwd. De economie zat in het slop en de bevolking groeide explosief. Met internationale hulp gaf de Nederlandse overheid stevige impulsen aan de industrie, woningbouw en de aanleg van wegen, spoorlijnen en een internationaal vliegveld. De wederopbouwperiode was doortrokken van hoop op een betere toekomst met ‘nooit meer oorlog’.

Cas Oorthys wist als geen andere deze sfeer van optimisme en hard werken in zijn foto’s te verbeelden. Dat verschafte hem de reputatie van ‘wederopbouwfotograaf’. Hij kreeg foto-opdrachten van de bouwbedrijven die in Nederland de nieuwe buitenwijken neerzetten. Hij legde die vast met veel licht, lucht en ruimte tussen het verse beton van de hoog- en laagbouw, met parken, zwembaden, speelpleinen en sportvelden daartussen.

Oorthuys fotografeerde graag bij een licht bewolkte hemel, zodat de strakke nieuwbouwwijken goed in het zonlicht stonden en mooi contrasteerden met enkele sneeuwwitte wolken erboven. Met zijn achtergrond als bouwkundige was architectuur vanzelfsprekend een grote liefde. Hij had bovendien een goed oog voor het in beeld brengen van gebouwen en grote constructies. Nieuwe bruggen, viaducten en waterwerken inspireerden hem als fotograaf. Hij transformeerde ze tot bijna abstracte composities die hun imposante voorkomen nog eens extra versterkten.

(Bron: Nederlands Fotomuseum)

oktober 2018

Merwedebrug 1962